Çocukluğumda dimdikti. Çatısı, görkemli kapısı, kapalıydı ama içine bir şekilde girmek için can atardık. Şimdi 2013 sonunu beklemek zorundayız. Yahudi cemaatinin desteği ile Edirne’deki büyük havra onarılıyor.
1905 Edirne büyük yangınında İspanya ve Portekiz’den Edirne’ye göç etmiş olan farklı gruplara ait toplam 14 sinagog yanmış. Hemen 1906’da Fransız Mimar France Depre’ye Viyana Sinagog’unun aynısı yaptırılmış ve 1907’de Kal Kadoş Ha Gadol (Kutsal Büyük Havra) ismi ile ibadete açılmış. Tabi aradan yıllar yıllar geçince ve Yahudi Cemaati İsrail ve İstanbul’a göç edince harabeye dönen bu özel yapı şimdi 2013 sonundan itibaren ibadete, düğünlere açılacak. Şükürler olsun ki Edirne’nin en güzel yapısı Selimiye Cami’nden sonra en özel yapısı yenilenecek Edirne’li Yahudiler ile dünyanın her yerinden gelecek olan Yahudiler ibadetlerini gerçekleştirebilecekler.
Fotoğrafları çektiğim gün Kaleiçi’nde dolandık, dolandık. Eski harabeye dönmüş konakları gezdik. Clara’nın evine girdik büyülendik. Edirne’nin en değerli evlerinden biriymiş Clara’nın evi. Yarısı yıkılmış vaziyette, herhangi bir koruma yok, içine isteyen istediği gibi girebiliyor, çok yakında yandı haberini alırsak şaşırmayalım. Duvarlarındaki, tavandaki, merdivendeki resimler büyülüyor insanı. Restore edecek bir cengaver aranıyor. Restorasyonu elbette zorlu ve masraflı olacaktır ancak kaybolan bir tarih belki de uzun yıllar daha zorla da olsa yaşatılacak. Sevap gibi bir şey bu! Keşke param olsa, o evi restore ettirsem, sonra sergilemeye açsam…
Okuyana not, Edirne’ye geldiğinize Cumhuriyet Caddesi, bu caddeyi kesen Maarif Caddesini gezmeyi unutmayın. Eski Osmanlı, Yahudi konaklarının hepsi bu bölgede. Görülmeye değerler.