Çok uzun zamandır, özellikle kış aylarında kendimi kötü hissettiğimde aklıma gelen çözüm, ancak yapmadığım bir şey olan ışık kutusu ile ilgili bir yazı buldum. Yazıyı aşağıya kopyaladım.
Breaking&Entering’de Jude Law’un İsveçli depresif sevgilisi her gün ışık kutusuna bakarak kendini tedavi etmeye çalışıyordu. Oradan da girmiş iyice aklıma.
Kimi de iyileştirici nitelikteki kitapları bol bol okur, secret yapar. Ben okuyamıyorum kendini iyi hissetme kitaplarını. 3.sayfada gözlerim kapanıyor, konsantre olamıyorum ve hemen uykuya geçiyorum bu tarz kitapları okurken. Ertesi gün de yine 3.sayfa bu sefer paragraflar arasında ulen ben nerede kalmıştım diye küfrede küfrede 3-4 cümle ile okumam ben bu kitabı diye atıyorum kenara. Benim favorim ışık kutusu:)
Peki nereden aklıma geliyor bu zamanlarda benim içimde meşhur olmuş olan “ışık kutusu”?
Bana göre yılın yarısı Ocak ayı. Yılın yarısında da vücut, ruh, beyin inanılmaz yorulmuş oluyor. Havaların da kapalı, yağmurlu, soğuk olması ile depresyon semptomları çok daha belirgin oluyor. Yapılacak en iyi şey eğer mümkünse güneşli bir memlekete 3-4 günlüğüne ya da daha uzun zamanlı tatile gitmek. Hem hava değişikliği, hem de burada kara kış hüküm sürerken güneşli bir yerde t-shirt ile dolaşıyor olmanın keyfi depresyonu yok ediyor. Enerji bolluğu ile bana göre yılın diğer yarısı olan bölüme devam edilebiliyor. Ocak-Şubat’ta yapılan bu nefes alma, yaz aylarına kadar götürür insanı. Zaten baharın gelişi ile motivasyon da artiyor. Tecrübe ile sabit. Bu yapılamıyorsa da amazon.com’dan “ışık kutusu” satın alınabilir.
FOTOTERAPİ (IŞIK TEDAVİSİ)
Güneşin doğumu beyinin epifiz bölgesi tarafından algılanır. Epifiz serotonin adlı kimyasalı salgılar ve melatonin salgılanmasını azaltır. Melatonin, vücudun uyuması için salgılanan hormon olup, serotonin de enerji ve ruh halini düzenleyen hormondur. Serotonin ve melatonin beraber çalışarak psikolojiyi, bağışıklık sistemini, ağrıyı, sindirimi, uykuyu, vücut sıcaklığını, kan basıncını, kan pıhtılaşmasını ve vücudun günlük ritmini düzenler. Gün ışığı (parlak ışık) ve ona maruz kaldığımızda bizim melatonin ve serotonin seviyemizi etkiler. Enerji düzeyimiz, reflekslerimiz, uyku döngümüz, kilomuz, iştahımız, ve kontrol yeteneğimiz bu hormonların düzeylerinden etkilenirler. Serotonin düzeyinin artırılması daha iyi sağlığa kavuşmanın bir yoludur.
Mevsimsel depresyonu olanların parlak ışığa maruz bırakılmalarının etkili bir yol olduğu kanıtlanmıştır. Ev ışığı 200-300 lux tür. İyi bir ofis ışığı 500 luxtür. Ama güneşli bir gün 50.000 – 100.000 lux ışık üretir. Işığın bütün spektrumu gerekli değildir. Frekansı (yoğunluğu) anahtar noktadır. Dengeli bir ışık spektrumu eksi UV-B yansımaları ideal ve gözler için ideal olandır. Işık kutusu tavsiye edilen uzaklıkta ve yoğunlukta yerleştirilir. Her gün belli bir zaman dilimi karşısında oturacak ve 15-45 dk. Arası etkilidir. Işığın kullanıcının yüzüne ve gözlerine doğru yerleştirilmesi gerekir. Parlak ışığa maruziyet seratonin salgısını kolaylaştırmak ve gün boyunca oluşan bazı semptomları ortadan kaldırmak içindir. Günün herhangi bir saatinde kullanıldığında , en iyi başarı uyku saatlerini inceleyerek yakalanmıştır.
Çoğu mevsimsel depresyon semptomu yaşayan insanın uyku düzenlerinde ve melatonin düzeylerinde değişiklikler saptanmıştır. Bu ışıkla düzenlenebilir. Mevsimsel depresyonu olan çoğu kişinin iki türlü uyku düzeni vardır. Geç uyuma ya da erken uyuma. % 80’inden fazlası geç uyuma türündendir. Melatonin üretimleri, uyku aralıkları gece geç saatte başlar ve gündüz saatlerine sarkar. Bu insanlar genelde sabah uyunmakta problem yaşarlar ve normalden fazla uyumuş olsalar bile genel olarak tam uyanık olmazlar. Bu grup ışık kutusunu uyanırken kullanmalıdır. Diğer %20’ik kısım sabah kendini enerjik hissedip öglen sonrası kendini bırakıp erkenden uyuyanlar; bunlarda öğlenden akşama doğru bir vakitte kullanmalıdırlar. Gerektiğinden fazla kullanılmaması içinde biraz dikkat edilmelidir.
Kışın karanlıkta, sabah kalkmakta zorlananlar için de ışık kutusu uyanma saatinden önce 45 dk ya ayarlanabilir ve gün ışığı gibi aydınlatılınca insan vücudu serotonin salgılar. İnsan vücudu güne hazırlanır, kendini dengeler.
