“Göğe uzanan dağlar ülkesi Kırgızistan”
İrem hep batıya gittin, batıyı anlattın nereden çıktı bu Orta Asya ülkesi dediğinizi duyar gibiyim.
Bir davet aldım, gittim ve Kırgızistan ile ilgili hiç bilmediğim şeyler öğrendim. Okul yıllarından bildiklerimiz Orta Asya’da bir ülke olmanın çok da fazlasını barındıran bu mistik ülkeye gitme hissiyatı ile de evime geri döndüm.
Türk vatandaşlarının pasaportlarını alarak direkt uçuşla başkent Bişkek‘e 5- 5,5 saatte ulaşabilecekleri, vize istemeyen, gidildiğinde biraz da olsa Türkçe anlaşılabilen akraba bir toplumun yaşadığı, gelenek ve görenekleri, lezzetleri ile yabancılık çekilmeyecek, doğası ile büyülenilecek bir ülke Kırgızistan.
Davete katılmadan önce bilgilerimi tazelemek üzere haritayı açıyorum. Tam neredeydi Kırgızistan? Türki Cumhuriyetleri dediğimiz ülkelerden; Özbekistan, Tacikistan, Kazakistan ve ayrıca Çin’e komşu. Orta Asya’nın tam da ortasında, özellikle doğası ile oldukça etkileyici bir ülke.
Kısaca Kırgısiztan’a gitmek için 10 neden ne olur diye sıralamak istesek;
Vizesiz seyahat etme imkanı
60 gün vizesiz olarak seyahat etme imkanı var, ülkeye giriş yapılan 5 gün içinde kayıt yaptırmak gerekiyor, basit bir işlemmiş.
Göğe Uzanan Dağlar ülkesinin doğasını keşfetme şansı
Pamir, Tanrı dağları. %95’i dağlık olan bir ülkenin doğasını ve manzaraları bir düşünün! Arslanbob doğal ceviz ormanları, Edelweiss çiçeği gibi endemik bitkileri görme şansı.
Uzaydan bakılınca görülebilen Issık Gölü ve etrafında şamanizm deneyimi
Issık Gölü, yazın deniz tatili yaşamak isteyen yakın ülkeler ve bizim gibi ülkelerden giden turistleri misafir ediyor. Ayrıca öğrendiğim kadarı ile bu göl civarında çok farklı etkinlikler de yapılıyormuş. Gök tanrının şahitliğinde hepsini deneyimlemek ister insan.
Spor! Kayaktan raftinge, Dünya Göçebe Oyunlarını deneyimleme ve izleme imkanı
Ülkenin %95’i dağlık olunca, irili ufaklı göller, buzul gölleri, ülkeyi baştan sona gezen bir nehir olan Narın. Adrenalin tutkunları için çeşitli su sporlarını yapma imkanı, vadilerde konaklama, trekking ve bence en önemlisi de Dünya Göçebe Oyunları, 2 yılda 1 yapılıyor, en yakın 2018’de. Sadece Türki Cumhuriyetlerinin katıldığını düşünmeyin geçen sene Amerika’dan da bir takım yer almış bu oyunlarda.
İpek Yolu
Çin ve batı arasındaki ekonomik ve kültürel bağlantı olan Büyük İpek Yolu, Kırgızistan üzerinden geçiyor. Bu rota boyunca geçtiği her ülkeden, bilim, kültür, din, fikir de seyahat eder olmuş.
Manas destanı
Kırgızların milli destanı olan Manas Destanı, Mani dinini yaşayan Karahitaylar ve Müslüman Karahanlılar arasındaki mücadeleyi ve süreçte Manas isimli kahramanın başından geçenleri anlatan destandır. 2 milyon mısraya ulaştığı söylenen Manas destanını Kırgızistan’da bir Manasçı’dan dinlemek nasıl olurdu?
Cengiz hanın oğulları!
Sen dağların Bürküt-batır’ı,
sen göllerin Er-Sazan’ı,
geri fırlayan Kan-keldi’m,
kara talih Can-keldi’m,
Iraman’ın Irçı-uul,
yırtıkları yamayan,
bozukları düzelten tatlı dilli Acıbay
Göçebe yaşamı
Şu ana kadar hiç çadırda kalmamış İrem için müthiş bir deneyim olurdu eminim! Bahsettiğim tabii ki 1 gecelik bir şey değil, bir yaşam tarzı. Artık yarı göçebe bir yaşam süren Kırgız halkı için ise vazgeçilmez.
Kırgız misafirperverliği
Bize sanırım atalarımızdan, taa Orta Asya’dan geçmiş misafirperverlik. Aslı ve fazlası Kırgızistan’da.
Kırgız mutfağı
Davette tatma şansım oldu. Etli ve sebzeli Pilav, özel günlerde pişirilen Borsok ve Çakçak tatlısı. Avrupa’da bir ülkeye ya da uzak doğuya gidince aman şimdi ne yiyeceğiz bu memlekette derdi Kırgızistan’da yok. Kesin bilgi! Ve kımız! İlk defa tattım, kısrak sütü bozulmasın diye mayalanan ve mayalanınca da hafif alkole dönen, ekşimsi, kefire benzettiğim milli içki. Bayıldım diyemem ama içmemezlik etmem!
10. Antik ve kutsal alanlar, yapılar
Ata Beyit Anıt Mezar Kompleksi, Burana Minaresi, Dungan Camii, Özgen Mimari Kompleksi, dünyaca ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov müze evi, İmam Serahsi Türbesi, Balballar, Saymaaluu Taş ve daha pek çoğu… 5000’e yakın olduğu söyleniyor!
Kırgızistan ile ilgili çok şey öğrendiğim bu etkinlikte benim zihnimde kalan bir başka bilgi de “Kayberen” kelimesi oldu. Yani kayıp eren, ender hayvanlara vurmak, zarar vermek günah sayılıyor Kırgız kültüründe…
Bu yazıyı yazarken Spotify üzerinde Kyrgyzstan araması ile bulduğum müzikleri dinliyorum, Han Tengri zirvesinin üzerinden süzülüyorum, Son Köl gölüne bir girip çıkıyorum, at biniyorum, bir yudum kımız içip, Gök Tanrıya selam ediyorum…
Ufuk açması dileğiyle.
